غلام‌نور اورنگآبادیغلام نور اورنگ‌آبادی، مدرّس کلام، منطق و فلسفه در سدۀ دوازدهم است. ۱ - ولادت وتحصیلات اووی در ۱۱۳۹ در شهر اورنگ‌آباد، یکی از شهرهای هند، به دنیا آمد. [۱]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۲۱۷، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
پدرش، سعداللّه بن امان‌اللّه حسینی بهاری اورنگ‌آبادی، از مشایخ مشهور طریقت بود که از قاضی مسعود اورنگ‌آبادی (سدۀ دوازدهم) کسب علم و از دایی خود، شهاب‌الدین بهاری (متوفی ۱۱۱۹)، اخذ طریقت کرد. [۲]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۱۰۰، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
شهاب‌الدین نیز طریقت را از نورمحمد حَمامی متوکل کسب کرده بود. [۳]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۲۳۴، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
پدر غلام‌نور، پس از درگذشت شهاب‌الدین، شیخ طریقت شد. [۴]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۱۰۰، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
غلام‌نور نزد برادر بزرگ خود، قطب‌الدین (۱۱۲۰ـ۱۱۶۹)، به تحصیل علم پرداخت. [۵]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۲۱۷، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
قطب‌الدین، که از علمای معقول و منقول بود، نزد استادانی چون حافظ اسماعیل و مولوی حبیب‌اللّه کسب علم کرده و فنون ریاضی را از حاج حسام‌الدین آموخته بود. وی همواره به تدریس اشتغال داشت و پس از درگذشت پدرش، شیخ طریقت شد. [۶]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۲۳۴، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
غلام‌نور چندی ملازم برادرش بود و از او اخذ طریقت کرد.۲ - شیخ طریقت و درگذشت غلامنوروی پس از مرگ برادر، در ۱۱۶۹ جانشین او و شیخ طریقت شد. غلام‌نور در مدرسۀ دایی پدرش، شهاب‌الدین، تدریس می‌کرد و شاگردان فراوانی پرورش داد. وی در ۱۱۸۹ در اورنگ‌آباد درگذشت و در جوار اسلاف خود به خاک سپرده شد. [۷]
عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، ج۶، ص۲۱۷، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م.
۳ - آثار غلامنوراز جمله آثار غلام‌نور حاشیه علی شرح هدایةالحکمة ملاصدرااست. نسخه‌هایی از این حاشیه در کتابخانه‌های سالارجنگ، رضا و مولانا آزاد موجود است [۸]
نظام‌الدین، ج ۱، ص ۱۶، ۲۵۰.
. [۹]
اکبر ثبوت، فیلسوف شیرازی در هند، ج۱، ص۸۳، تهران، ۱۳۸۰ش.
همچنین انورالدین حسینی، یکی از شاگردان وی، در حاشیه خود بر شرح هدایةالحکمة، فقرات متعددی از حواشی غلام نور نقل کرده است. نسخه‌ای از این حاشیه در کتابخانه مولانا آزاد [۱۰]
نظام‌الدین، ج ۱، ص ۳۴۱
محفوظ است.
۴ - منابع(۱) آقابزرگ الطهرانی، الذریعة الی تصانیف‌الشیعه، بیروت، ۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م. (۲) اکبر ثبوت، فیلسوف شیرازی در هند، تهران، ۱۳۸۰ش. (۳) عبدالحی بن فخرالدین حسنی، نزهةالخواطر و بهجة المسامح و النواظر، حیدرآباد الدکن ۱۳۹۸ق/ ۱۹۷۸م. (۴) فهرست میکروفیلم نسخه‌های خطی فارسی و عربی، کتابخانه مولانا آزاد، دانشگاه اسلامی علیگر، دهلی‌نو، ۱۳۷۹ش/۲۰۰۰م. (۵) M Nizamuddin, A Catalogue of the arabic manuscripts in the Salar jang Collection, India, ۱۹۵۷. ۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «غلام‌نو اورنگ‌آبادی»، شماره۵۴۸۱. |